Ég er nýbúinn að taka þátt í leik á Facebook þar sem maður á velja tíu áhrifamiklar plötur í lífi sínu. Ég notaði sjálfsævisögulega aðferð og reyndi velja plötur sem opnuðu einhverjar dyr í hausnum á mér. Þannig vakti Arena með Duran Duran áhuga minn á poppi og poppmenningu, þetta voru mínir One Direction, mínir Justin Bieber. AC/DC vakti áhuga minn á þyngra rokki og svo var bara eitthvað við fílósófíu bandsins, þessi jarðfesting; gallabuxur og hvítur bolur, sem höfðaði til mín. Mér fannst ég kannast við þessa menn (fyrir utan Angus - hann var af annarri plánetu). Þeir gátu alveg eins verið vélvirkjar hjá Dráttarbrautinni.
Eins og pabbi.
…
En það var búið að plægja þennan jarðveg. Ég kokgleypti við poppinu níu eða tíu ára gamall en ég var byrjaður að hlusta á tónlist úr plötusafni foreldra mína löngu áður.
Þetta var fínasta safn, um hundrað plötur eða svo. Mamma átti klassíkina, meðal annars níundu sinfóníu Beethovens og allskyns greatest hits plötur með Mozard, Chopin og hvað þeir hétu nú allir. Það voru hinsvegar plöturnar hans pabba sem höfðuðu meira til mín.
Pabbi sigldi til Englands og Þýskalands á árunum uppúr 1960 og var duglegur að kaupa plötur. Ég man eftir stafla af sjö tommum sem geymdar voru í möppu með mynd af Elvis framan á. Og svo átti hann slatta af breiðskífum með Stones, Animals, Mannfred Man, Johnny Cash, Bob Dylan, Leonard Cohen svo eitthvað sé nefnt. Merkilegt nokk átti hann enga Bítlaplötu. “Tyggikúlupopp,” sagði hann um tónlist Bítlana fyrstu árin, eða eitthvað þvíumlíkt, og svo hafði hann enga sérstaka þolinmæði gagnvart Sgt, Peppers og framúrstefnupoppinu eftir 1967. Hefði pabbi minn ekki verið nema svona þremur eða fjórum árum yngri hefði hann verið hluti af ‘68 kynslóðinni og þá hefði plötusafnið hans örugglega litið öðruvísi út. Lifun með Trúbrot hefði t.d. örugglega leynst í því og annað hrútleiðinlegt hippadrasl.
Hann keypti plötur fram yfir ´70 (og mamma reyndar líka) og eitthvað mildaðist smekkurinn hjá honum með árunum. Þegar ég fæddist hélt pabbi upp á það með því skjótast í plötubúð Höskuldar Stefánssonar og keypti Blood on the Tracks með Dylan. Sú plata átti seinna meir eftir að verða ein af mínum uppáhalds plötum, ein af þessum sem ég hef þurft að kaupa nokkrum sinnum því ég gef alltaf eintakið mitt.
Mér til er til efs að pabbi hafi keypt plötu eftir 1980. Plöturnar sem hann eignaðist eftir það voru gjafir frá okkur strákunum. Síðasta platan sem ég gaf honum var með Howlin' Wolf en blúsinn virtist alltaf höfða til hans. Eins og hann hefur gert hjá mér í seinni tíð. Aldrei meira en nú reyndar. Hvað um það. Það er enginn tími til að hlusta á plötur með þrjá athyglissjúka stráka í fanginu. Ég á eina stelpu og ég hlusta umtalsvert minna á tónlist núna en ég gerði barnlaus. Og kaupi færri plötur. Loksins.
...
Ég veit hvaða lag það var sem kveikti áhuga minn á rokktónlist og hafði þar af leiðandi meiri áhrif en allar tíu plöturnar á listanum mínum á Facebook samanlagt. Þetta lag var orsökin - hitt var afleiðing. Þetta fannst mér svo ÓGEÐSLEGA flott að ég hlustaði á lagið aftur og aftur og aftur. Gerði eins og maður gerði í gamla daga og hlustaði gat á plötuna. Og kóverið, maður! Þvílíkir andskotans töffarar! Sennilega hef ég verið átta eða níu ára þarna en hefði ég verið búinn að ná sama andlega þroska og ég bý yfir núna hefði ég skilið að þessir menn nutu ekki ásta. Þeir riðu. Mikið. Lengi.
Þetta var semsagt fyrsta lagið á Out of our Heads með Stones frá árinu 1965. Mér finnst "She said yeah" alveg jafn magnað lag núna og mér fannst fyrir þrjátíu árum. Ég skil líka betur að það var langt á undan sínum samtíma. Þetta er pönkið í hnotskurn og auðvitað miklu betra og hættulegra en það sem kom tíu árum síðar. Þetta er bara skíturinn! Punktur.